Τροφική αλλεργία: Τι πρέπει να γνωρίζουμε;

Η τροφική αλλεργία, είναι μία πραγματική αλλεργική αντίδραση προς ορισμένες τροφές, η οποία εμφανίζεται στην πραγματικότητα μόνον στο 3% περίπου των ενηλίκων και στο 6%-8% των παιδιών. Χαρακτηρίζεται από μία μη φυσιολογική απάντηση  του ανοσοποιητικού συστήματος μέσω συγκεκριμένων χημικών αντιδράσεων, προς κάποια συγκεκριμένη τροφή.

Η απάντηση αυτή, εκφράζεται μέσω συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Η διαδικασία αυτή, δεν έχει καμία σχέση με την δυσανεξία (μη ανοχή) προς ορισμένες τροφές, όπως είναι η γνωστή δυσανεξία προς τη λακτόζη. Στην περίπτωση αυτή, ο οργανισμός δεν διαθέτει το απαραίτητο ένζυμο (λακτάση),το οποίο μπορεί να διασπάσει την λακτόζη, ώστε να ολοκληρωθεί η πέψη της.

Βεβαίως η δυσανεξία προς τις τροφές, θεωρείται μία μη φυσιολογική απάντηση προς συγκεκριμένες τροφές (στην περίπτωση της λακτόζης, αφορά όλα τα προϊόντα του γάλακτος),και τα συμπτώματά της, μπορεί να ομοιάζουν προς αυτά της τροφικής αλλεργίας. Όμως, η δυσανεξία προς ορισμένες τροφές, είναι πολύ συχνότερη από την τροφική αλλεργία και προκαλείται από πολυάριθμους μηχανισμούς, οι οποίοι είναι τελείως διαφορετικοί από τους μηχανισμούς των ανοσολογικών αντιδράσεων της τροφικής αλλεργίας.

Τα άτομα που πάσχουν από κάποια τροφική αλλεργία, θα πρέπει να την εντοπίσουν και να προφυλάσσονται απ’ αυτή, επειδή, αυτές οι αλλεργικές αντιδράσεις, αν και είναι συνήθως ήπιες και όχι ιδιαίτερα σοβαρές, μπορεί, σε σπάνιες περιπτώσεις, να αποβούν μοιραίες.

Πως γίνονται οι αλλεργικές αντιδράσεις προς τις τροφές;

Μέσα σε συγκεκριμένες τροφές, ειδικές για τον συγκεκριμένο ασθενή, υπάρχουν ορισμένα συστατικά που ονομάζονται αλλεργιογόνα. Πρόκειται περί πρωτεϊνών, οι οποίες ανθίστανται στο βρασμό, στα οξέα του στομάχου και στα πεπτικά ένζυμα του εντέρου. Έτσι καταφέρνουν να επιβιώνουν, ώστε να εισέρχονται ανέπαφες στην κυκλοφορία του αίματος και να φθάνουν στα όργανα-στόχους, προκαλώντας αλλεργικές αντιδράσεις σε ολόκληρο το σώμα. Στον μηχανισμό των τροφικών αλλεργιών, συμμετέχει το ανοσοποιητικό σύστημα και για την εμφάνισή τους, παίζει ρόλο η κληρονομικότητα.

Ποιος είναι ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος;

Σε μία τροφική αλλεργική αντίδραση, συμμετέχουν δύο στοιχεία του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ένα στοιχείο, είναι ένα είδος πρωτεΐνης, η οποία ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη Ε (Ige-Immunoglobulin E), η οποία είναι ένα αντίσωμα, το οποίο κυκλοφορεί σε όλο το σώμα. Το άλλο στοιχείο, είναι τα ιστιοκύτταρα ή μαστοκύτταρα (mast cells), τα οποία είναι εξειδικευμένα κύτταρα, που βρίσκονται σε όλο τον οργανισμό, ιδιαίτερα στα μέρη του οργανισμού όπου εκδηλώνονται αλλεργικές αντιδράσεις, όπως είναι η μύτη, ο λάρυγγας, οι πνεύμονες, το δέρμα και το γαστρεντερικό σύστημα. Τα κύτταρα αυτά, μεταφέρουν την ισταμίνη, η οποία είναι η ουσία που προκαλεί τα περισσότερα συμπτώματα της αλλεργίας.


















Ποιος είναι ο ρόλος της κληρονομικότητας;

Τα άτομα που εμφανίζουν τροφικές αλλεργίες, γενικώς προέρχονται από οικογένειες, όπου οι αλλεργίες είναι συχνές, όχι αναγκαστικά προς τις τροφές, αλλά και προς την γύρη, τα φάρμακα κλπ. Έτσι, ένα άτομο με δύο γονείς αλλεργικούς, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει τροφική αλλεργία, έναντι κάποιου, ο οποίος έχει μόνον ένα αλλεργικό γονέα.

Ποιος είναι ο μηχανισμός πρόκλησης της τροφικής αλλεργίας;

Η τροφική αλλεργία, είναι μία αντίδραση υπερευαισθησίας, που σημαίνει ότι, πριν συμβεί μία αλλεργική αντίδραση προς ένα αλλεργιογόνο της τροφής, θα πρέπει να έχει εκτεθεί προηγουμένως το άτομο (να έχει «ευαισθητοποιηθεί», όπως συνήθως λέγεται), στην συγκεκριμένη τροφή. Κατά την αρχική επαφή με την τροφή, το αλλεργιογόνο διεγείρει τα λεμφοκύτταρα (ειδικά κύτταρα του αίματος), ώστε να παραγάγουν το IgE αντίσωμα, που είναι ειδικό για το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Στην συνέχεια, το IgE, απελευθερώνεται και προσκολλάται στη επιφάνεια των ιστιοκυττάρων, που υπάρχουν σε διάφορους ιστούς του οργανισμού. Την επομένη φορά, που το άτομο θα καταναλώσει και πάλι την συγκεκριμένη τροφή, το αλλεργιογόνο της τροφής ενεργεί επί του συγκεκριμένου IgE αντιγόνου, που ήδη βρίσκεται στην επιφάνεια του ιστιοκυττάρου και αναγκάζει αυτά τα κύτταρα να απελευθερώσουν ισταμίνη. Ανάλογα με το όργανο στο οποίο απελευθερώνεται, η ισταμίνη θα προκαλέσει τα διάφορα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας.

Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας;

Όλα τα συμπτώματα της αλλεργίας, εμφανίζονται λίγα λεπτά έως μία ώρα, μετά την κατανάλωση της τροφής. Στην αρχή, μπορεί να εμφανισθεί κνησμός(φαγούρα) στο στόμα, καθώς και δυσκολία στην κατάποση και την αναπνοή. Στη συνέχεια, μπορούν να εμφανισθούν συμπτώματα όπως, ναυτία, έμετοι, διάρροια και κοιλιακοί πόνοι, που μπορεί να προκαλέσουν την σύγχυση στη διάγνωση μεταξύ τροφικής αλλεργίας και δυσανεξίας.
Στην συνέχεια, καθώς τα αλλεργιογόνα απορροφώνται και φθάνουν στο δέρμα και σε άλλα όργανα, μπορεί να εμφανισθεί εξάνθημα, έκζεμα ή και άσθμα. Καθώς κυκλοφορούν πλέον στο αίμα, μπορεί να προκαλέσουν λιποθυμία και αναφυλακτική αντίδραση, η οποία προκαλεί αιφνίδια πτώση της αρτηριακής πίεσης. Η αντίδραση αυτή, εάν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ασθενούς.


















Τροφικές αλλεργίες και παιδιά

Οι περισσότερες τροφικές αλλεργίες, αρχίζουν κατά το πρώτο ή δεύτερο έτος της ζωής. Και ενώ μερικές απ’ αυτές τις αντιδράσεις, μπορεί να εξαλειφθούν με την πάροδο του χρόνου, όπως είναι η αλλεργία προς το αγελαδινό γάλα ή τα αυγά, άλλες αλλεργίες που εμφανίσθηκαν στην βρεφική ηλικία(όπως οι αλλεργίες προς τα θαλασσινά ή τους ξηρούς καρπούς), συνήθως διαρκούν εφ΄ όρου ζωής. Στα μεγαλύτερα παιδιά, η τροφική αλλεργία μπορεί να προκαλέσει διάφορες αλλαγές στη συμπεριφορά (νευρικότητα, νωθρότητα, υπνηλία, επιθετικότητα, κλπ), που μόνο πολύ σπάνια μπορούν να αποδοθούν σε τροφική αλλεργία. Οι γονείς και οι δάσκαλοι, θα πρέπει να έχουν πάντοτε υπ΄ όψη τους αυτό το ενδεχόμενο και να το συζητούν με τους ειδικούς ιατρούς.

Ποιος ο ρόλος του θηλασμού στις τροφικές αλλεργίες;

Φαίνεται ότι, η διατροφή του βρέφους αποκλειστικά με θηλασμό, χωρίς οποιαδήποτε άλλη προσθήκη τροφής, τουλάχιστον κατά το πρώτο τετράμηνο της ζωής του παιδιού, προστατεύει τα παιδιά με υψηλό κίνδυνο τροφικής αλλεργίας, έναντι αλλεργίας προς το γάλα και για την εμφάνιση εκζέματος, κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής. Το μητρικό γάλα, περιέχει λιγότερη πρωτεΐνη που να είναι ξένη προς το βρέφος και συνεπώς, είναι λιγότερο αλλεργιογόνο από το γάλα αγελάδας. Πάντως, δεν υπάρχουν πειστικές ενδείξεις, ότι ο μητρικός θηλασμός εμποδίζει την εμφάνιση τροφικών αλλεργιών αργότερα, στη ζωή του ατόμου.

Υγείαonline.gr